برنامه خودمراقبتی در دیابت بزرگسال
میوه ها به لحاظ دارا بودن قند، دو دسته هستند :
- دسته اول میوه هایی از قبیل هندوانه، خربزه، طالبی، خرمالو، آناناس، موز رسیده، انگور و خرماست که قند بالایی دارند. و باید به یک تا دو بار در هفته محدود شود.
- دسته دوم میوه هایی مانند سیب ، گلابی ،هلو ، گیلاس ، پرتقال ، شلیل ، زردآلو ، انار ترش یا ملس ، شاتوت ، زرشک ، ذغال اخته و آلبالو قند پایینی دارند و برای بیماران دیابتی مناسب هستند.
- تمام سبزیها قند پایینی دارند ، خیار,اسفناج ، کلم بروکلی ، کاهو ، کدو ، بامیه ، پیاز، سیر، شنبلیله ، کرفس و شاهی از جمله
سبزیهای مفید برای مبتلایان به دیابت است.
- قند موجود در توت سفید برای کسانی که مبتلا به مرض قند هستند ضرر ندارد. به همین علت به آنها توصیه میشود به جای قند ، چای را با توت خشک بخورند.
- وعده های غذایی باید به طور منظم ودر ساعات مقرر مصرف شود.
- از گوشتهای کم چرب ومرغ وماهی بدون پوست در غذاهای خود استفاده نماید.
- از حبوبات و پروتئین سویا ، در برنامه غذایی خود بیشتر استفاده کنید. . فیبر موجود در این غذاها باعث کنترل بهتر قند خون می گردد.
- نان سنگگ و یا بربری ازنان لواش و ساندویچی بهتر است.
- همراه هر وعده غذایی ، از سبزیجات استفاده کنید.
- از مصرف الکل و کشیدن سیگار خودداری نمایید یا دست کم مصرف آنها را محدود کنید.
- افراد مبتلا به دیابت باید روزانه سه تا پنج واحد سبزی (انواع سبزی برگی خام یا پخته) در برنامه غذایی خود استفاده کنند؛ چرا که سبزی خوردن، سالاد با آبلیمو یا آبغوره، کاهو، کلم، کدو، خیار، شوید، شنبلیله و سیر در پایین آوردن قند خون تاثیر زیادی دارند.
- شما بهتر است از خورش سبزی ها مانند قورمه سبزی، خورش بادمجان، کدو، لوبیا سبز، بامیه و کرفس استفاده کنید و از مصرف غذاهای سرخ شده دوری نمایید.
- نان های سبوس دار(نان جو و سنگک) را جایگزین نان های سفید(لواش و باگت) کنند و برنج را به مقدار متعادل و به صورت سبزی پلو، کلم پلو، عدس پلو و لوبیا پلو، مصرف کنند
- بیماران دیابتی باید مصرف قند، شکر، شکلات، پولکی، نبات، عسل، مربا، شربت، نوشابه، بستنی، آبمیوه های صنعتی، ژله های قندی، گز، سوهان، کیک و شیرینی های تر و خشک و نمک را کاهش دهند.
- مبتلایان به دیابت باید استفاده از خامه، سرشیر، انواع سس و غذاهای آماده را به شدت کاهش داده و همچنین مصرف ماهی، دو تا سه بار در هفته البته به صورت آب پز، بخارپز و کبابی را فراموش نکنند، روغن های مایع مانند زیتون، کلزا یا کانولا، ذرت، آفتابگردان و سویا جایگزین روغن های جامد(کره گیاهی و حیوانی) شود اما، در مصرف آنها زیاده روی نشود.
- قند خون تان را بایستی به طور مداوم چک کرده، در برگه ای ثبت نموده و در مراجعه به پزشک معالج همراه داشته و به رویت پزشک خود برسانید.
- پاهایتان را به صورت روزانه از نظر بریدگی، کبودی، تغییر رنگ، تورم و یا زخم های باز کنترل کنید. در صورت وجود موارد فوق، بدون تاخیر آن را به اطلاع پزشک برسانید.
- از استعمال دخانیات جداً بپرهیزید.
- پاهایتان را به صورت روزانه از نظر بریدگی، کبودی، تغییر رنگ، تورم و یا زخم های باز کنترل کنید. در صورت وجود موارد فوق، بدون تاخیر آن را به اطلاع پزشک برسانید.
- همیشه یک ماده قندی مثل شکلات همرا داشته باشید و در صورت بروز علایم افت قند مثل ضعف،تعریق، طپش قلب آنرا میل کنید.
- دارو را هر روز سر ساعت معینی بخورید.
- چنانچه وزن اضافی دارید به تدریج وزن خود را با رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم کاهش دهید.
- تزریق انسولین به صورت زیر جلدی )زیر پوستی( در محلی که میزان مناسبی از چربی زیر پوست وجود دارد و اغلب بدون هیچ گونه درد و یا سوزشی انجام می شود. محلهای تزریق انسولین به ترتیب سرعت جذب عبارتند از:
1 - اطراف ناف (محدوده 5 سانتی متری) 2 - پشت بازو 3 - جلوی ران
- برای جلوگیری از گود شدن یا سفت و برجسته شدن محل تزریق در هربار ،محل تزریق را جابجا کنید.
- شما بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت هاى لثه قرار دارید. مسواک زدن روزانه در پیشگیرى از عفونت لثه و دندان ها نقش مؤثرى ایفا مى کند. هر شش ماه یک بار به دندان پزشک مراجعه نمائید.
- جهت معاینه چشم حداقل هر سال یک بار به چشم پزشک مراجعه کنید
- غربالگری کلیوی سالانه انجام شود.
- فشار خونتان را هر سه ماه اندازه گیرى و کنترل نمائید.
