پزشکی هسته ای چیست و چه کاربردی دارد؟

پزشکی هسته ای یکی از روش های تصویربرداری و تشخیصی است که در آن از مقادیر کمی ماده رادیو اکتیو برای تشخیص ، ارزیابی یا درمان انواع بیماری ها مانند سرطان ، بیماری‌های قلبی ، مشکلات دستگاه گوارش ، اختلالات غدد درون ریز یا عصبی و سایر ناهنجاری ها استفاده می شود.

این روش از آنجایی که می‌تواند فعالیت مولکولی را مشخص کند ، بنابراین پتانسیل آن را دارد که بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد . همچنین می تواند نشان دهد که آیا بیمار به درمان پاسخ داده است یا خیر.

مرکز پزشکی بیمارستان شهید دکتر بهشتی جهز به یکی از بهترین دستگاههای تصویر برداری(اینترمدیکال آلمان)خدمات درمانی(ید درمانی به صورت سرپایی)وتصویر یرداری باتعرفه دولتی به مراجعین محترم(بستری وسرپایی) ارایه مینماید .

مشخصات فنی دستگاه

گاما کمرا مدل EVOCAM

خدمات تصویربرداری ارایه شده در این بخش :

اسکن: قلب،ریه،کلیه،کبدوطحال،تیرویید،پاراتیرویید،سیستم صفراوی،مجاری اشکی،بیضه،مجاریوغدد لنفاوی،غددبزاقی،تخلیه معده،دیورتیکول مکل،ریفلاکس معده،مری،مایع مغری نخاعی،بررسی خونریزی گوارشی وهمانژیوم کبدی،ریفلاکس ادراری،اکترتاید،و....میباشد.

کاربردهای معمول این روش چیست؟

ویژگی پزشکی هسته‌ای در این است که توانایی ارائه‌دادن اطلاعات تصویری از فرایندها و عملکردهای متابولیکی بدن را دارد در صورتی‌که دیگر مدالیته‌های تصویربرداری‌های پزشکی همانند مقطع‌نگاری رایانه‌ای و ام‌آرآی عموماً اطلاعات ساختاری و آناتومیکال تولید می‌کنند.

پرکاربردترین رادیوایزوتوپ در پزشکی هسته‌ای تکنسیوم است.

در بزرگسالان پزشکی هسته ای معمولادر موارد زیر استفاده می شود :

• قلب

– تجسم جریان خون و عملکرد قلب (مانند اسکن پرفیوژن میوکارد)

– تشخیص بیماری عروق کرونر و میزان تنگی عروق کرونر

– ارزیابی آسیب قلبی در پی حمله قلبی

– ارزیابی گزینه های درمانی مانند جراحی بای پس قلب و آنژیوپلاستی

– تشخیص رد پیوند قلب

– ارزیابی عملکرد قلب قبل و بعد از شیمی درمانی

• ریه

– اسکن ریه ها برای مشکلات تنفسی و جریان خون

– ارزیابی عملکرد دیفرانسیل ریه برای احیای ریه جراحی

– تشخیص رد پیوند ریه

• استخوان

– ارزیابی استخوان ها از نظر شکستگی ، عفونت و آرتروز

– ارزیابی بیماری متاستاتیک استخوان

– ارزیابی مفاصل مصنوعی دردناک

– ارزیابی تومورهای استخوانی

– ارزیابی مکان های بیوپسی.

• سیستم های دیگر

– التهاب یا عملکرد غیر طبیعی کیسه صفرا را شناسایی می کند.

– توانایی شناسایی خونریزی در روده را دارد.

– ارزیابی عوارض بعد از عمل جراحی کیسه صفرا

– ارزیابی تورم لنفاوی

– پیدا کردن عفونت

– اندازه گیری عملکرد تیروئید و تشخیص پرکار یا کم کار بودن تیروئید

– ارزیابی جریان مایع نخاعی و نشت احتمالی آن

پزشکی هسته ای در کودکان در چه مواردی استفاده می شود؟

– بررسی ناهنجاری های مری مانند ریفلاکس مری یا اختلالات حرکتی

– ارزیابی باز بودن مجاری اشک

– ارزیابی باز بودن شنت های بطنی در مغز

– ارزیابی بیماری مادرزادی قلب از نظر شنت و جریان خون

روش انجام کار چگونه است؟

این روش در بیماران به صورت سرپایی یا بستری در بیمارستان انجام می شود.

در صورت لزوم پرستار یا تکنسین از بیمار رگ گیری می کند ، سپس بیمار باید بر روی تخت معاینه دراز بکشد .

رادیو تراکرها به صورت وریدی تزریق شده ، بلعیده می شوند و یا به عنوان گاز استنشاق می شوند. با توجه به اینکه ممکن است از چند ثانیه تا چند روز طول بکشد تا رادیوتراکرها در بدن بیمار حرکت کند و در منطقه مورد مطالعه جمع شود ، در نتیجه تصویربرداری ممکن است بلافاصله بعد از دریافت رادیوتراکر یا حتی چند روز پس از آن انجام شود .

برای تصویر برداری ، دوربین یا اسکنر یک سری عکس از بیمار می گیرد . دوربین ممکن است به دور بیمار چرخیده و یا در یک موقعیت خاص ثابت بماند و از بیمار خواسته شود که موقعیت‌های بین تصاویر را تغییر دهد .

هنگامی که دوربین در حال ثبت تصاویر است ، بیمار باید کاملاً بدون حرکت بماند .

در برخی موارد دوربین ممکن است بسیار نزدیک به بدن بیمار حرکت کند که این امر برای دستیابی به بهترین کیفیت تصاویر لازم است.

در صورت استفاده از مبدل یا کاوشگر ، این وسیله کوچک دستی از ناحیه ای که مورد مطالعه در بدن است برای اندازه‌گیری میزان رادیواکتیویته عبور داده می‌شود..

هنگامی که تصویر برداری به پایان رسید ممکن است از بیمار خواسته شود صبر کند تا تکنسین تصاویر را بررسی کند و در صورتی که تصاویر بیشتری برای شفاف سازی و تجسم بهتره منطقه نیاز باشد ممکن است بیمار باز هم مورد تصویربرداری قرار گیرد.

پس از پایان یافتن تصویربرداری در صورتی که ماده رادیو اکتیو به صورت داخل وریدی تزریق شده باشد ، آنژیوکت از دست بیمار خارج می شود..